Vân Sơn, Quyết Chiến, Ngổ Luông là ba xã vùng cao của huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình. Nằm ở độ cao 800 - 1.000m so với mực nước biển, tỷ lệ che phủ rừng cao  với đa dạng các loài động, thực vật, cùng với tài nguyên du lịch nhân văn phong phú, ba xã vùng cao của huyện Tân Lạc hứa hẹn đem đến nhiều trải nghiệm thú vị cho du khách. 

Toàn cảnh Lũng Vân  thuộc xã vùng cao Vân Sơn, Tân Lạc

 (Ảnh: traveloka)

Được thiên nhiên ưu đãi về điều kiện tự nhiên, cảnh quan núi rừng hùng vĩ, khí hậu ôn hòa, không khí trong lành mát mẻ giúp cho du khách luôn có cảm giác yên bình, thư thái trong những ngày nghỉ dưỡng nơi đây. Khi đến thăm nơi đây, du khách sẽ được chiêm ngưỡng những “biển mây” vô cùng đẹp mắt. Mây ở Lũng Vân ẩn hiện khắp nơi, mỗi sáng thức dậy, mây không chỉ vờn quang các đỉnh núi mà còn sà xuống khắp các bản làng, trong mỗi hàng cây, thửa ruộng, tạo nên một khung cảnh huyền ảo đến siêu thực. Ngoài “săn mây”, du khách còn có thể ghé thăm nhiều điểm tham quan khám phá thú vị: động Nam Sơn đã được xếp hạng Di tích cấp Quốc gia; hang Núi Kiến được xếp hạng Di tích cấp tỉnh, hay trải nghiệm trekking xuyên rừng, check - in, cắm trại tại Bãi Pặng.  

Không chỉ có tài nguyên thiên nhiên, cộng đồng dân cư vùng cao Tân Lạc còn lưu giữ nhiều giá trị văn hóa mang đậm bản sắc dân tộc Mường. Các nếp nhà sàn truyền thống, trang phục dân tộc, thuần phong mỹ tục, lễ hội truyền thống, diễn xướng Mo Mường, trò chơi dân gian, ẩm thực … vẫn được người dân lưu giữ và thực hành trong đời sống hàng ngày. 

Những mái nhà sàn truyền thống ở Lũng Vân (Ảnh: VOV)

Nếu may mắn, ghé thăm vùng cao vào những ngày chợ phiên, du khách sẽ được trải nghiệm một không gian văn hóa đầy sắc màu. Nhiều loại sản phẩm, nông sản đặc trưng của địa phương được bày bán như: quýt cổ Nam Sơn, rau su su Quyết Chiến, mộc nhĩ, nấm hương rừng, vải thổ cẩm, trang phục dân tộc …, không chỉ có vậy, chợ còn là nơi gặp gỡ bạn bè, trao đổi tâm tình, là ngày hội, là thời gian để giao lưu sau những ngày lao động vất vả. 

Ngoài du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, trải nghiệm văn hóa, ba xã vùng cao của huyện Tân Lạc còn có tiềm năng phát triển du lịch nông nghiệp với một số điểm sản xuất hàng hóa nông nghiệp đặc trưng, như: Quýt Nam Sơn; su su Quyết Chiến, rau củ quả trái vụ Quyết Chiến; tỏi tía Bắc Sơn; thảo dược, rau rừng, măng rừng, chè Shan tuyết, lợn, gà bản địa Ngổ Luông; rượu Hượp Lũng Vân … 

Với những tiềm năng, thế mạnh sẵn có, có thể thấy các xã vùng cao huyện Tân Lạc có nhiều ưu thế để phát triển nhiều loại hình du lịch trong tương lai. Nhận thức rõ thế mạnh này, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hòa Bình đã ban hành Nghị quyết số 13-NQ/TU, ngày 17/10/2022 về "Xây dựng các xã vùng cao huyện Tân Lạc trở thành khu du lịch cấp tỉnh vào năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050”. Hiện nay, các cấp, ngành cùng với địa phương đang quyết tâm vào cuộc, phát huy lợi thế, xây dựng  những sản phẩm du lịch hấp dẫn, đặc trưng, thu hút du khách, từ đó tạo sinh kế cho người dân, góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương. 

Không quá sang chảnh, không quá cầu kỳ, nhưng trải nghiệm ở các xã vùng cao của huyện Tân Lạc lại đem đến cho du khách những ngày tháng nghỉ ngơi thanh bình, thư thái.