Bảo tàng Di sản văn hóa Mường được thành lập và mở cửa phục vụ du khách từ  năm 2014.  Đây là bảo tàng ngoài công lập thứ hai ở tỉnh miền núi Hòa Bình và là bảo tàng tư nhân thứ 24 ở Việt Nam. Mặc dù không sử dụng ngân sách Nhà nước, nhưng bảo tàng di sản văn hóa Mường chứa đựng những bộ sưu tập lớn, lưu giữ tất cả những giá trị văn hóa độc đáo của dân tộc Mường, là điểm tham quan hấp dẫn cho du khách khi đến Hòa Bình.

Bảo tàng di sản văn hóa Mường

Bảo tàng Di sản văn hóa Mường được xây dựng tại tổ 6, phường Thái Bình, thành phố Hòa Bình. Bảo tàng gồm 6 ngôi nhà chính, ở vị trí cao ráo, tầm nhìn thoáng đãng, mỗi ngôi nhà  sàn có công năng khác nhau, đáp ứng được đầy đủ các hoạt động trưng bày hiện vật, diễn xướng Mo Mường hay trình diễn chiêng Mường. Từ khi thành lập đến nay, bảo tàng đã không ngừng được mở rộng, phát triển. Với tổng diện tích hơn 4.000 m², mỗi nhà  sàn trưng bày những bộ sưu tập hiện vật khác nhau, hiện  đã có gần 6.000 hiện vật các loại, được bố trí, sắp xếp trưng bày một cách khoa học, gắn với từng giai đoạn lịch sử của văn hóa Mường. Ngoài những nội dung trưng bày các hiện vật phản ánh nếp sống sinh hoạt đặc trưng của dân tộc Mường như dụng cụ sản xuất, dụng cụ đánh bắt cá, trang phục truyền thống, các loại nhạc cụ… bảo tàng còn sở hữu những cổ vật quý hiếm như trống đồng, chiêng, đồ gốm cổ có niên đại cách đây hàng ngàn năm. Đáng chú ý là bộ sưu tập chuyên đề về chiêng Mường gồm các loại cồng chiêng, dòng chiêng Mường với tổng số trên 100 chiếc, trong đó có chiêng cổ đường kính 70cm, đồng thời trưng bày hàng ngàn cổ vật của Lang Mường xưa.

Ngoài việc trưng bày hiện vật, Bảo tàng Di sản văn hóa Mường còn là địa điểm thường xuyên diễn ra các hoạt động dịch vụ du lịch, văn hóa, ẩm thực hoặc là nơi để tổ chức các lớp truyền dạy cách sử dụng Chiêng Mường cho thế hệ trẻ. Tham dự những hoạt động này, du khách sẽ được trực tiếp tham gia vào các trò chơi dân gian của đồng bào dân tộc Mường như ném Còn, đánh mảng, được hướng dẫn cách đánh chiêng, được tận tay chế biến và thưởng thức những món ăn đậm đà bản sắc của người dân địa phương như: Cơm Lam, cá đồ, cá nướng, thịt lợn bày trên lá (Cỗ lá lợn bản), rau rừng đồ, măng …

Bộ sưu tập chiêng Mường quý hiếm được trưng bày tại Bảo tàng

Trong những năm gần đây, Bảo tàng còn rất tích cực tổ chức các hoạt động giao lưu, quảng bá nền văn hóa Hòa Bình ở trong nước và quốc tế. Tiêu biểu là các hoạt động: Trình diễn các trích đoạn trong lễ hội “Khuống mùa” và sử thi “Đẻ đất,đẻ nước” của người Mường về đề tài “Văn hóa lúa gạo” do tổ chức Lương thực các nước Đông Nam Á tổ chức tại Bangkok, Thái Lan vào tháng 5/2015; tham gia trưng bày di sản Văn hóa Mường tại thủ đô Hà Nội, Làng Văn Hóa các dân tộc Việt Nam, các chương trình giới thiệu về âm nhạc cổ truyền qua các tiết mục biểu diễn, các bài chiêng cổ và nhạc cụ cổ truyền cò ke, ống sáo kết hợp với nội dung giới thiệu về văn hóa ẩm thực Mường tại các tỉnh Thái Nguyên, Quảng Ninh, Lào Cai, Phú Thọ, Sơn La …

Giám Đốc bảo tàng Di sản Văn hóa Mường Bùi Thanh Bình truyền dạy đánh chiêng Mường cho thế hệ trẻ.

Bảo tàng Di sản văn hóa Mường tại Thành phố Hòa Bình là địa chỉ lưu giữ những giá trị văn hóa, nét đẹp của người dân tộc Mường ở Hòa Bình, là nơi để du khách có dịp tham quan, khám phá thêm về nền văn hóa dân tộc Mường khi đến thăm Hòa Bình, trước khi hành trình lên miền Tây Bắc.